Thép không rỉ
Thép không gỉ hay còn gọi là inox là một
dạng hợp kim sắt chứa tối thiểu 10,5% crôm. Nó ít bị biến màu hay bị ăn
mòn như thép thông thường khác. Thép không gỉ gắn liền với tên tuổi của
một chuyên gia ngành thép người Anh là ông Harry Brearley. Vào năm
1913, ông Harry Brearley đã sáng chế ra một loại thép đặc biệt có khả
năng chịu mài mòn cao, bằng việc giảm hàm lượng carbon xuống và cho crôm
vào trong thành phần thép (0.24% C và 12.8% Cr).
Khả năng chống lại sự oxy hoá từ không
khí xung quanh ở nhiệt độ thông thường của thép không gỉ có được nhờ vào
tỷ lệ crôm có trong hợp kim (nhỏ nhất là 13% và có thể lên đến 26%
trong trường hợp làm việc trong môi trường làm việc khắc nghiệt). Trạng
thái bị oxy hoá của crôm thường là crôm ôxit(III). Khi crôm trong hợp
kim thép tiếp xúc với không khí thì một lớp chrom III oxit rất mỏng xuất
hiện trên bề mặt vật liệu; lớp này mỏng đến mức không thể thấy bằng mắt
thường, có nghĩa là bề mặt kim loại vẫn sáng bóng. Tuy nhiên, chúng lại
hoàn toàn không tác dụng với nước và không khí nên bảo vệ được lớp thép
bên dưới. Hiện tượng này gọi là sự oxi hoá chống gỉ bằng kỹ thuật vật
liệu. Có thể thấy hiện tượng này đối với một số kim loại khác như ở nhôm
và kẽm.
Khi những vật thể làm bằng inox được
liên kết lại với nhau với lực tác dụng như bu lông và đinh tán thì lớp
ôxit của chúng có thể bị bay mất ngay tại các vị trí mà chúng liên kết
với nhau. Khi tháo rời chúng ra thì có thể thấy các vị trí đó bị ăn mòn.
Với tính chất này, thép không gỉ có đặc tính: Tốc độ hóa bền rèn cao,
Độ dẻo cao hơn, Độ cứng và độ bền cao hơn, Độ bền nóng cao hơn, Chống
chịu ăn mòn cao hơn, Độ dẻo dai ở nhiệt độ thấp tốt hơn. Hiện, thép
không rỉ được sử dụng rộng rãi ở Việt Nam từ các sản phẩm gia dụng đến
công nghiệp và chuyên dụng.